جدیدترین روش کاشت مو چیست ؟

سال‌های اخیر که کاشت مو مورد اقبال جراحان و درمان‌جویان قرار گرفته، سرعت ارتقا و توسعه‌ی روش‌های کاشت مو شتاب بیشتری گرفته است، ربات کاشت مو ساخته شده است و احتمالاً در آینده‌ای نه چندان دور، فناوری سلول‌های بنیادی نیز در دسترس خواهد بود. در این مقاله می‌خواهیم مروری بر تاریخچه‌ی روش‌های کاشت مو داشته باشیم و سپس جدیدترین روش‌های کاشت مو در ایران و جهان را بررسی کنیم.

مروری بر تاریخچه کاشت مو

جست‌وجو برای درمان حقیقی ریزش مو به هزاران سال پیش باز می‌گردد ولی در سال‌های اخیر که اطلاعات ما در مورد مسائل ژنتیکی و ساختار شیمیایی هورمون‌های جنسی بیشتر شده، بهتر از همیشه سازوکارها و دلایل ریزش مو را درک کرده‌ایم. امروز می‌دانیم که تنها درمان قطعی ریزش مو، کاشت مو است و سایر درمان‌های ریزش مو تنها می‌توانند ریزش مو را کاهش و طاسی را به تعویق بیندازند ولی نمی‌توانند آن را متوقف کنند.

در ادامه می‌خواهیم مروری بر روش‌های کاشت مو داشته باشیم. از قدیمی‌ترین روش شروع کنیم و به جدیدترین روش کاشت مو در ایران و جهان برسیم. برای بررسی هرچه بهتر، هر روش را از سه جنبه‌ی اصلی بررسی خواهیم کرد:

• تراکم نهایی و طبیعی بودن نتایج: از نظر جلوه‌ی ظاهری، این جنبه بسیار مهم است. تقریباً تمام روش‌های کاشت مو قابلیت کاشت با تراکم بالا را دارند. طبیعی بودن نتایج نیز در روش‌های امروزی بیشتر به هنر جراح وابسته است. در روش‌های قدیمی‌تر، محدودیت زیادی روی این دو مورد داشتیم.
• عوارض و خطرات: جدیدترین روش های کاشت مو بسیار کم‌خطر و کم‌عارضه هستند. اما در کل کاشت مو یک عمل جراحی محسوب می‌شود. روش‌های قدیمی‌تر، تهاجمی‌تر هستند و معمولاً با ایجاد زخم، بخیه و خونریزی همراه‌اند. روش‌های جدید بسیار کم‌تهاجمی هستند. به قدری که به آن‌ها روش‌های کاشت موی بدون جراحی می‌گویند.
• میزان بهینه بودن کاشت مو از نظر تکنیکی: این جنبه بیشتر از درمان‌جویان برای پزشکان مهم است؛ چون با میزان رضایت درمان‌جویان از کاشت مو رابطه‌ی مستقیم دارد. هرچه روشی که جراح استفاده می‌کند بهینه‌تر باشد، گرافت‌های با کیفیت‌تری برداشت می‌کند، نتایج کاشت مو ماندگارتر خواهند بود و دشواری کمتری برای متقاضی کاشت مو خواهد داشت.

اولین تلاش‌ها برای کاشت مو

اولین مستنداتی که مورد کاشت مو وجود دارد، به سال ۱۸۲۲ باز می‌گردد. دو دانشمند آلمانی با نام‌های دیفنباخ و وارزبورگ موفق شدند که مو، پر و پوست حیوانات را از نقطه‌ای از بدنشان برداشت کنند و به جای دیگری از بدن همان حیوان پیوند بزنند.

از سال ۱۸۲۲ تا اوایل قرن ۲۰، در بین مقالات و متون علمی اروپایی و ژاپنی گزارشات جسته و گریخته‌ای در مورد کاشت مو وجود دارد؛ ولی عصر مدرن کاشت مو از سال ۱۹۳۹ (کمی قبل از شروع جنگ جهانی دوم) شروع شد. یعنی زمانی که دکتر اوکودا، پزشک پوست و موی ژاپنی، موفق شد با استفاده از گرافت‌های کوچک، در نواحی سر، ابرو و سبیل کاشت مو را با موفقیت انجام دهد.

روش دکتر اوکودا به این شکل بود که گرافت‌های بسیار کوچکی از پوست که حاوی چند تار مو بودند، برداشت می‌کرد. او گرافت‌ها را از مناطقی برداشت می‌کرد که هیچ وقت دچار ریزش مو نمی‌شدند. سپس در بخش‌های طاس سر که از قبل برش داده بود، قرار می‌داد. او متوجه شده بود که هرچه اندازه‌ی گرافت‌ها را کوچک‌تر کند، نتایج کاشت مو بهتر می‌شود.

برای دستیابی به جدیدترین و بهترین روش کاشت مو امروزی، تلاش‌های زیادی انجام شده و دانشمندان، جراحان و پزشکان زیادی روی این موضوع کار کرده‌اند. در ادامه به دو مورد از کلیدی‌ترین تلاش‌ها اشاره کرده‌ایم:

در سال ۱۹۴۳، دکتر تامورا موفق شد که ۱۳۷ نفر را که در نواحی مختلف بدن دچار ریزش موی غیر آندروژنی شده بودند را درمان کند. دکتر تامورا متوجه شده بود که اگر از گرافت‌های تک تار مویی استفاده کند، نتایج پیوند مو با شرایط طبیعی تفاوتی نخواهد داشت. اگر هم از گرافت‌های بزرگ استفاده کند، نتایج بسیار غیرطبیعی می‌شوند. متاسفانه به دلیل جنگ جهانی دوم، یافته‌های پزشکان و جراحان ژاپنی به دست فراموشی سپرده شد و به گوش دنیا نرسید.

در سال ۱۹۵۲، دکتر اورنتریچ اولین عمل کاشت مو را برای شخصی که از ریزش مو با الگوی مردانه رنج می‌برد، انجام داد. هفت سال بعد، او از واژه‌ی «ناحیه‌ی اهداکننده» یا «بانک مو» استفاده کرد. دکتر اورنتریچ توضیح داد که موهایی که در نواحی گیجگاهی و پشت سر رشد می‌کنند، نسبت به ریزش مو مقاوم هستند و  حتی اگر در نواحی دیگر کاشته شوند، دچار ریزش نخواهند شد.

قدم‌های خطرناک بعدی برای کاشت مو

در تاریخچه کاشت مو، روش‌های خطرناک و عجیب زیادی وجود دارد. جراحان و متخصصان پوست و مو متوجه شده بودند که تقریباً همه‌ی افراد موهایی دارند که هیچوقت نمی‌ریزند، ولی توزیع این موها روی پوست سر مطلوب نیست. جراحان خلاق در دهه‌ی ۱۹۵۰ راه‌های عجیبی برای تغییر پراکندگی موها روی سر ابداع کردند که در ادامه سه مورد را معرفی کرده‌ایم:

کاشت مو با پلاگ‌ها

در آن زمان پانچ‌هایی وجود داشت که سوراخ‌هایی با قطر ۳-۴ میلی‌متر روی پوست ایجاد می‌کرد. جراحان کاشت مو تصمیم گرفتند از این پانچ‌ها که برای نمونه برداری از پوست کاربرد داشت، برای کاشت مو استفاده کنند. جراح با استفاده از این پانچ‌های بزرگ گرافت‌هایی حاوی ۱۰ تا ۱۲ تار مو استخراج می‌کرد و در محل گیرنده می‌کاشت. به این گرافت‌های بزرگ، پلاگ می‌گفتند. نتیجه‌ی این نوع کاشت را در زیر می‌بینید:

• تراکم نهایی و طبیعی بودن: نتایج روش پلاگ از نظر پزشکی فوق‌العاده بود ولی از نظر زیبایی، اصلاً جالب نبود. در این حالت اصطلاحاً می‌گویند که کاشت مو حالت عروسکی دارد. چون موی سر عروسک‌ها نیز حالت پلاگ دارد. با توجه به این که هدف اصلی کاشت مو زیبایی است، روش پلاگ مورد اقبال قرار نگرفت و به محض ابداع روش‌های جدیدتر، به دست فراموشی سپرده شد.
• عوارض و خطرات: روش پلاگ تقریباً کم‌خطر و کم‌عارضه بود و از این نظر مشکلی نداشت.
• میزان بهینه بودن کاشت مو از نظر تکنیکی: این روش بسیار بهینه بود و تا حدود ۳۰ سال به عنوان استاندارد کاشت مو شناخته می‌شد. تقریباً تمام پلاگ‌ها بدون مشکل برداشت، با موفقیت کاشته می‌شدند و به خوبی رشد می‌کردند.

تغییر در پوست به جای مو

جراحان که از روش پلاگ ناامید شده بودند، تصمیم گرفتند به جای تغییر محل موها، پوست سر را جابه‌جا کنند. برای همین تا حدود ۳۰ سال بعد یعنی اواخر دهه ۱۹۸۰، روش پلاگ عنوان جدیدترین روش کاشت مو را یدک می‌کشید.

اینجا بود که دکتر خوزه ژوری، جراح آرژانتینی یکی از تهاجمی‌ترین روش‌ها برای درمان ریزش مو را ابداع کرد. او ابتدا فلپ یا نوار پوستیِ موزی شکلی را به طور ناقص برش می‌زد به طوری که بخشی از آن به پوست سر متصل باشد تا خونرسانی به فلپ قطع نشود. او جای زخم را بخیه می‌زد و سپس چند هفته صبر می‌کرد تا فلپ التیام یابد. در مرحله‌ی بعد، او بخشی از پوست ناحیه‌ی طاس را برمی‌داشت، فلپ را می‌چرخاند و در جای محل دچار طاسی قرار می‌داد. در زیر تصویری شماتیک از این عمل جراحی را می‌بینید.

روش تهاجمی دیگری که در گذشته برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه (به‌ویژه در کشور آمریکا) به شکل رایجی استفاده می‌شد، روش «حذف پوست سر» بود و در دهه‌ی ۱۹۷۰ توسط دکتر پلانچارد و دکتر بوزلی ابداع شد. در این روش با ایجاد برش‌هایی، مقداری از پوست ناحیه‌ی دچار طاسی را حذف می‌کردند و بخش‌های مودار را به هم نزدیک می‌کردند. تصویری شماتیک از جراحی حذف پوست سر را در پایین می‌بینید.

این دو روش چون جزو روش‌های کاشت مو محسوب نمی‌شوند، از توضیح بیشتر در موردشان صرف نظر می‌کنیم.

۳۰ سال تلاش برای نتایج طبیعی کاشت مو

ترکیب پلاگ و میکروگرافت

در دهه ۱۹۸۰ میلادی جدیدترین روش کاشت مو ترکیب روش پلاگ و میکروگرافت بود. اگر یادتان باشد کمی قبل‌تر گفتیم که اندازه‌ی گرافت‌های کاشت مو در آن سال‌ها بین ۳ تا ۴ سانتی‌متر بود و پلاگ نامیده می‌شد. جراحان با کاهش اندازه‌ی پلاگ‌ها، میکروگرافت‌هایی می‌ساختند که بین ۱ تا ۲ سانتی‌متر اندازه داشت و تقریباً مشابه با واحدهای فولیکولی بود که امروز در روش‌های کاشت مو استفاده می‌شود.

مشکل میکروگرافت‌ها در آن زمان این بود که نرخ کاشت موفقیت آمیزشان پایین بود. یعنی بسیاری از آن‌ها از بین می‌رفتند. برای همین جراحان نمی‌توانستند از آن‌ها به عنوان روش اصلی کاشت مو استفاده کنند. بلکه کاشت مو را با روش پلاگ انجام می‌دادند و با استفاده از میکروگرافت‌ها، نتایج عروسکی و غیرطبیعی آن را اصلاح می‌کردند.

• تراکم نهایی و طبیعی بودن: تراکم ترکیب روش‌های پلاگ و میکروگرافت قابل قبول بود ولی با تراکم روش‌های امروزی فاصله‌ی زیادی داشت. یکی از مشکلات این بود میکروگرافت‌ها فقط در جلوی سر کاشته می‌شدند. یعنی تراکم فرق سر کم بود و همان ظاهر عروسکی را داشت.
• عوارض و خطرات: روش ترکیبی پلاگ و میکروگرافت تقریباً کم‌خطر و کم‌عارضه بود و از این نظر مشکلی نداشت.
• میزان بهینه بودن کاشت مو از نظر تکنیکی: ضعف بزرگ میکروگرافت این بود که درصد موفقیت کاشت آن‌ها بسیار پایین بود و بسیاری از آن‌ها از بین می‌رفتند.

کاشت مو با واحدهای فولیکولی

در اواخر دهه ۱۹۹۰، دو پزشک آمریکایی، دکتر راسمن و دکتر برنستین، برای کاشت مو روش جدیدی ابداع کردند که «کاشت با واحدهای فولیکولی» نام گرفت. در این روش، هر گرافت کاشت مو حاوی ۱ تا ۴ تار مو است. دقیقاً به شکلی موهای سر ما رشد می‌کنند. اگر با ذره‌بین به موهای سرتان نگاه کنید، می‌بینید که موها به شکل دسته‌های یک تا چهارتایی از پوست سر خارج شده‌اند. این‌ها همان واحدهای فولیکولی هستند. کاشت با استفاده از واحدهای فولیکولی پایه و اساس جدیدترین روش های کاشت مو در ایران و جهان است.

روش FUT

کاشت مو با استفاده از واحدهای فولیکولی همان روشی است که در ایران و جهان به روش کاشت موی FUT معروف است. در این روش ابتدا فلپ یا نواری پوستی از پشت سر برداشت و سپس واحدهای فولیکولی کوچکی که بین ۱ تا ۴ تار مو دارند، از آن استخراج می‌شود. در مرحله‌ی کاشت، جراح با ایجاد سوراخ‌هایی در ناحیه‌ی گیرنده، واحدهای فولیکولی را در محل دچار طاسی قرار می‌دهد.

• تراکم نهایی و طبیعی بودن: تراکم روش FUT بسیار بالا و بهتر از روش‌های پیشین است. طبیعی بودن نتایج هم بستگی به این دارد که جراح شما چقدر در طراحی خط رویش جدید ماهرانه و هنرمندانه عمل کند.
• عوارض و خطرات: چون در این روش باید برشی عمیق در پوست ایجاد کنیم و سپس جای زخم را بخیه بزنیم، خطراتی و عوارض همچون بی‌حسی پوست در ناحیه‌ی بانک مو، ایجاد اسکار و زخم گوشتی و خونریزی وجود دارد.
• میزان بهینه بودن کاشت مو از نظر تکنیکی: روش FUT یکی از بهینه‌ترین روش‌های کاشت مو محسوب می‌شود و با وجود تهاجمی بودن، هنوز یکی از پرطرفدارترین روش‌های کاشت مو در بین جراحان و درمان‌جویان است.

روش‌های استخراج واحدهای فولیکولی

روش FUT نتایج خیلی خوبی دارد ولی تهاجمی بودن آن باعث شد که جراحان برای دستیابی به روشی کم‌تهاجمی تلاش کنند. تلاش‌ها به ابداع روشی ختم شد که در جهان با نام FUE و در ایران با نام FIT شناخته می‌شود. در این روش برای برداشت فولیکول‌ها از بانک مو از پانچ استفاده شده و هر واحد فولیکولی به صورت جداگانه استخراج می‌شود. یعنی دیگر نیازی به برداشت فلپ پوستی نیست.

ابهام زدایی: در روش FUT فقط کاشت مو با استفاده از واحدهای فولیکولی صورت می‌گیرد و برای همین نام این روش مخفف عبارتی است که به فارسی می‌شود: «کاشت پیوندهای فولیکولی». ولی در روش FIT برداشت و کاشت موها با استفاده از واحدهای فولیکولی صورت می‌گیرد. برای همین مخفف عبارتی است که به فارسی می‌شود: «استخراج واحدهای فولیکولی»

•  تراکم نهایی و طبیعی بودن: با روش FIT می‌توان به تراکم‌های بالا رسید ولی چون برداشت فولیکول‌ها بسیار زمان‌بر است، ممکن است این کار در یک جلسه ممکن نباشد.
• عوارض و خطرات: کم‌ترین عوارض بعد از کاشت مو مربوط به این روش است.
• میزان بهینه بودن کاشت مو از نظر تکنیکی: چون در این روش واحدهای فولیکولی به شکل واحدی استخراج می‌شوند، احتمال آسیب دیدنشان نیز بیشتر است. همچنین به دلیل زمان‌بر بودن فرآیند استخراج، فولیکول‌ها مدت بیشتری خارج بدن هستند و ممکن است دچار مشکل شوند. به طور کلی کاشت مو به روش FIT از این نظر ضعیف‌تر از روش FUT است.

جدیدترین روش کاشت مو در دنیا

در حال حاضر جدیدترین روش کاشت مو در دنیا با استفاده از ربات کاشت موی ARTAS انجام می‌شود. این ربات به خاطر تحریم‌ها و مسائل مرتبط به ایران وارد نشده است. البته ربات کاشت موی ARTAS در تعداد محدودی از کلینیک‌های آمریکا و تعداد کمتری از کلینیک‌های خارج از آمریکا وجود دارد. چون بخشی از فرآیند کاشت مو در این روش به صورت اتوماتیک و رباتیک انجام می‌شود، بسیار نوین است و هنوز استانداردی برایش تعریف نشده. لذا هنوز مورد تایید همه‌ی سازمان‌های نظارتی پزشکی و درمانی قرار نگرفته است.

کاشت مو با ربات ARTAS

در این روش پزشک ابزار مستطیلی شکلی را (که شبیه یک قاب عکس است) در قسمت پشت سر درمان‌جو قرار می‌دهد. ربات کاشت مو به طور خودکار موهای موجود درون قاب را اسکن می‌کند و با بازوی رباتیک مجهز به پانچ، به صورت اتوماتیک فولیکول‌ها را استخراج می‌کند. این فرآیند به طور خودکار ادامه پیدا می‌کند تا به تعداد گرافت‌های هدف برسیم.

در مرحله‌ی کاشت، جراح با استفاده از اسکن سه بعدی، محل کاشت گرافت‌ها را برای دستگاه تعریف می‌کند و ربات به طور خودکار، سوراخ‌هایی در ناحیه‌ی گیرنده ایجاد می‌کند. سپس جراح با استفاده از ابزار دستی، گرافت‌ها را درون سوراخ‌های ایجاد شده قرار می‌دهد.

مزایای ربات ARTAS

• افزایش دقت در برداشت گرافت‌های با کیفیت و افزایش درصد فولیکول‌های سالم،
• کاهش فواصل بین گرافت‌ها، کوچک شدن منطقه‌ی برداشت و به حداقل رسیدن زخم‌های ایجاد شده برای برداشت واحدهای فولیکولی،
• افزایش دقت برای ناحیه‌ی گیرنده و ساده‌تر شدن کار برای جراح،
• آسیب ندیدن فولیکول‌های موجود در ناحیه‌ی گیرنده.

جدیدترین روش کاشت مو در ایران

همانطور که گفتیم ربات کاشت مو هنوز وارد ایران نشده ولی جراحان ایرانی از تکنیک‌های استفاده می‌کنند که نتایجی در سطح ربات ARTAS (یا حتی بهتر از آن) ایجاد می‌کند. ربات کاشت مو هنوز مشکلات زیادی دارد. مثلاً برای کسانی که پوست سبزه و موهای تیره دارند (که بیشتر جمعیت ایران را شامل می‌شوند) مناسب نیست چون ربات نمی‌تواند بین پوست و موهای شما تمایز قائل شود.

کاشت مو به روش Micro FIT

به جز ربات ARTAS، دستگاه‌ها و ابزارهای بسیار پیشرفته و دقیقی برای کاشت مو ساخته شده که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. در روش Micro FIT به عنوان جدیدترین روش کاشت مو در ایران، از پیشرفته‌ترین ابزارها و جدیدترین تکنیک‌های کاشت مو استفاده می‌شود.

چند نمونه از ویژگی‌های منحصر به فرد دستگاه‌هایی که در روش Micro FIT کاربرد دارند:

• پانچ چرخشی: برای استخراج گرافت‌ها باید سوراخ‌هایی در پوست ایجاد کنیم. سوراخ‌های یک میلی‌متری کوچکی که عمیق نیستند و فولیکول را از بافت اطرافش جدا می‌کنند. پانچ چرخشی به ما کمک می‌کند که فشار کمتری به پوست بیاوریم، زخم عمیق ایجاد نکنیم و از همه مهم‌تر احتمال آسیب دیدن فولیکول را کاهش می‌دهد.
• تفاوت در لبه‌ی پانچ: در روش‌های دیگر می‌بایست برای برداشت فولیکول‌ها از پانچ‌های تیز استفاده کنیم. چون پانچ‌ها دستی هستند و قابلیت چرخشی ندارند، باید لبه‌ی آن‌ها تیز باشد تا به پوست نفوذ کرده و برشی در اطراف فولیکول ایجاد کنند. در روش Micro FIT از پانچ‌های کُند یا دوگانه (تیز و کُند) استفاده می‌کنیم که خطر آسیب دیدن فولیکول‌ها را کمتر می‌کنند و سرعت برداشت را افزایش می‌دهند.
• قابلیت پنوماتیک: بیشتر دستگاه‌های امروزی به سیستم هدایت هوایی مجهز هستند. یعنی قابلیت مکش و دمش دارند. به این شکل که بعد از ایجاد سوراخ و جدا کردن فولیکول از بافت اطراف، با سیستم ساکشن یا مکنده، آن را از پوست سر خارج می‌کنند. در سایر روش‌ها برای این کار از انبرک‌ها یا پنس‌های کوچکی استفاده می‌شود. سیستم پنوماتیک از تماس مستقیم فولیکول با ابزار جراحی جلوگیری کرده و خطر آسیب دیدن آن را کاهش می‌دهد.

در روش Micro FIT از به‌روزترین تکنولوژی‌ها استفاده می‌شود ولی این ابزار پیشرفته نهایتاً در دستان جراح قرار می‌گیرند و این جراح است که آن‌ها را هدایت می‌کند. اگر جراح مهارت کافی داشته باشد، نتایج کاشت مو حتی از روش رباتیک نیز بهتر خواهد شد.

آیا جدیدترین، بهترین است؟

خیر. هیچ یک از روش‌های کاشت مو را نمی‌توان بهترین دانست، حتی روش فوق‌پیشرفته‌ و رباتیک ARTAS هم نقطه ضعف‌هایی دارد. بهترین روش کاشت مو را باید براساس انتظارات و شرایط شما سنجید. این که می‌خواهید به چه تراکمی برسید، چقدر می‌خواهید هزینه کنید، وضعیت طاسی شما به چه شکل است و پاسخ به چندین سوال دیگر در انتخاب بهترین روش کاشت مو موثر هستند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد روش‌های کاشت مو می‌توانید مقالات سایت را مطالعه کنید و همچنین می‌توانید برای دریافت مشاوره از طریق راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.